γράφουν οι: Δημήτρης Ζαχαρέγκας, Μερσίνη Παπαδοπούλου και Γιάννης Καραμήτσιος
Μικρές υπηρεσίες με τεράστιο βάρος
Οι δημοτικές αστυνομίες φέρουν δυσανάλογο βάρος. Ο νόμος καταγράφει 28 διαφορετικές αρμοδιότητες, οι οποίες αποτελούνται από πολύ περισσότερες επί μέρους αποστολές. Θα αναφέρουμε ενδεικτικά μόνο μερικές: Έλεγχος παράνομης στάθμευσης. Έλεγχος παιδότοπων. Άδεια ίδρυσης και λειτουργίας καταστημάτων. Έλεγχος ωραρίου λειτουργίας καταστημάτων. Έλεγχος υπαίθριων αγορών. Έλεγχος τραπεζοκαθισμάτων. Αφαίρεση άδειας οικοδομής για οφειλές στο ΙΚΑ. Εφαρμογή σχεδίων πολιτικής προστασίας. Έλεγχος ηχορύπανσης. Τήρηση καθαριότητας και δημόσιας αισθητικής. Έλεγχος υπαίθριας διαφήμισης. Έλεγχος εγκαταλελειμμένων οχημάτων. Έλεγχος για κατοικίδια και αδέσποτα. Επίδοση των πάσης φύσεως εγγράφων του Δήμου.
Η λίστα είναι πολύ μακρύτερη και δεν θα θέλαμε να κουράσουμε. Όποιος ή όποια ενδιαφέρεται για περισσότερες λεπτομέρειες μπορεί να ρίξει μια ματιά στο πρώτο άρθρο του νόμου 3731/2008.
Αμφιβάλλουμε αν ο οποιοσδήποτε Δήμος της χώρας διαθέτει προσωπικό και πόρους για να ανταπεξέλθει επαρκώς. Το θέμα το είχε θίξει από το 2020 ο τότε υπουργός Εσωτερικών Τάκης Θεοδωρικάκος, ο οποίος τόνισε «Σήμερα, η πραγματικότητα είναι ότι, δυστυχώς, πολύ λίγοι Δήμοι έχουν επαρκή Αστυνομία»1.
Η κατάσταση στον Δήμο Θεσσαλονίκης
Η δημοτική αστυνομία στον Δήμο Θεσσαλονίκης υποφέρει επίσης από υποστελέχωση. Τον Σεπτέμβριο του 2021 αποτελείτο από μόλις 81 ένστολους και 12 διοικητικούς υπαλλήλους, ενώ οι οργανικές θέσεις που έχουν προβλεφθεί για τη λειτουργία της υπηρεσίας ανέρχονται σε 3682.
Η δράση της εστιάζει κυρίως στην παράνομη στάθμευση. Μόνο τον Σεπτέμβριο, έκοψε περίπου 27.000 κλήσεις. Αυτές αφορούσαν τόσο το σύστημα στάθμευσης Thesi όσο και τον Κώδικά Οδικής Κυκλοφορίας (Κ.Ο.Κ.), με τις περισσότερες παρανομίες να αφορούν κατάληψη θέσεων μόνιμων κατοίκων, παράνομη στάση ή στάθμευση, παρκάρισμα σε ράμπες ή διαβάσεις, και διπλοπαρκαρισμένα. Πρόκειται για αριθμό ρεκόρ από συστάσεως της δημοτικής αστυνομίας3.
Γίνονται επίσης έλεγχοι σε υγειονομικά καταστήματα με μικτά κλιμάκια για τον έλεγχο του παραεμπορίου, του αντικαπνιστικού νόμου, των μέτρων κατά της πανδημίας και άλλων παραβάσεων: με την Ελληνική Αστυνομία, την ΔΙΜΕΑ (Διϋπηρεσιακή Μονάδα Ελέγχου Αγοράς, από το υπουργείο Ανάπτυξης) και την ΕΑΔ (Εθνική Αρχή Διαφάνειας).
Είναι εμφανές ότι με τόσο λίγο προσωπικό στον δρόμο, το οποίο είναι υπεραπασχολημένο με τα θέματα της στάθμευσης, δεν υπάρχουν περιθώρια για ουσιαστικούς ελέγχους σε όλους τους άλλους τομείς της ζωής της πόλης.
Έξι μέτρα για μεγαλύτερη αποδοτικότητα
1. Στελέχωση. Κατ’ αρχάς θα πρέπει να υπερ-τριπλασιαστεί το διαθέσιμο προσωπικό και να φτάσει σ’ αυτό που προβλέπουν οι οργανικές θέσεις. Σχετική έκκληση για ενίσχυση της δημοτικής αστυνομίας έκανε το Δήμαρχος Θεσσαλονίκης στον Αναπληρωτή Υπουργό Εσωτερικών, κ. Πέτσα, τον Σεπτέμβριο του 20215.
Ο Δήμος, σε συνεργασία και με τον Οργανισμό Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (ΟΑΕΔ), θα μπορούσε να στραφεί στην πρόσληψη ανέργων, με προτίμηση σε νέους που είναι εξοικειωμένοι με την τεχνολογία. Αυτοί θα επικουρούν το υπάρχον προσωπικό της δημοτικής αστυνομίας, τόσο στους ελέγχους των παραβάσεων, όσο και στα διοικητικά καθήκοντα. Τέλος, η ανάθεση του μέρος του έργου αυτού σε τρίτους ιδιώτες θα μπορούσε να αποδώσει μεγάλα οφέλη με σημαντικά μικρό κόστος.
2. Συνδρομή πολιτών. Για την αποδοτική δράση της δημοτικής αστυνομίας, θα χρειαστεί επίσης η συνδρομή των πολιτών. Υπάρχει ήδη η δυνατότητα άμεσης υποβολής καταγγελίας μέσω τηλεφώνου, email και της πλατφόρμας “Βελτιώνω την πόλη μου”, σε περίπτωση που διαπιστώσουν κάποια παράβαση. Δεν υπάρχουν κάποια στοιχεία για τη συμμετοχή τω πολιτών στο έργο της δημοτικής αστυνομίας. Οι περισσότεροι ίσως αγνοούν την ύπαρξη αυτής της δυνατότητας ή αποφεύγουν να μπουν στη διαδικασία. Θα χρειαστεί λοιπόν μια ισχυρή καμπάνια ενημέρωσης από τον Δήμο για την ανάγκη συμμετοχής στο έργο της δημοτικής αστυνομίας. Αυτή η καμπάνια θα πρέπει να είναι ψηλά στις προτεραιότητες του, καθώς πλέον, μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, η σχετική δράση μπορεί να γίνει άμεσα, μαζικά και κυρίως χωρίς κανένα ή με ελάχιστο κόστος.
3. Ψηφιοποίηση και νέες τεχνολογίες. Θα πρέπει να προχωρήσουμε στην ψηφιοποίηση των δεδομένων που έχει στην διάθεση της η δημοτική αστυνομία, και την αποτύπωσή τους σε ψηφιακό χάρτη, ώστε να μπορεί να γνωρίζει ανά πάσα στιγμή τα προβλήματα που υπάρχουν. Παράλληλα η χρήση νέων μέσων επιτήρησης, όπως είναι τα drones, μπορούν να μεγιστοποιήσουν τα αποτελέσματα αυτά.6 Έτσι θα μπορεί να ελέγχεται σε ζωντανό χρόνο η διαθεσιμότητα των θέσεων στάθμευσης ή η ύπαρξη τυχόν άλλων προβλημάτων. Η στατιστική αποτύπωση όλων αυτών των στοιχείων ανά τομέα, σε μια βάση δεδομένων, θα αποτελέσει χρήσιμο εργαλείο για τη χάραξη μελλοντικής πολιτικής.
Περαιτέρω, θα μπορούσε να εισαχθεί η δυνατότητα της άμεσης βεβαίωση της κάθε είδους παράβασης, για παράδειγμα σε περιπτώσεις παράνομων τραπεζοκαθισμάτων, παράνομης στάθμευσης, αφισορύπανσης και του παραεμπορίου. Αυτό θα μπορούσε να γίνει ηλεκτρονικά, μετά από εύρεση των στοιχείων του παραβάτη μέσω της ηλεκτρονικής βάσης της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), και με ταυτόχρονη αποστολή του στο email που έχει δηλώσει στο TAXIS.
4. Συνεργασία άλλων υπηρεσιών. Οι άλλες υπηρεσίες του Δήμου θα πρέπει να ενισχύσουν τη συνεργασία τους με τη δημοτική αστυνομία. Για παράδειγμα, οι οδοκαθαριστές ή οι κηπουροί θα πρέπει να ενημερώνουν για τα παρανόμως παρκαρισμένα οχήματα, έπιπλα παρατημένα στις γωνίες, σύριγγες πεταμένες στα πάρκα, δρόμους γεμάτους αφίσες, κατεστραμμένους κάδους, ή παρκαρισμένα μηχανάκια στα πεζοδρόμια.
5. Κάμερες και φωτισμός. Θα πρέπει να επεκταθεί η τοποθέτηση φωτισμού και καμερών σε πολλά σημεία της πόλης, όπου δεσπόζουν η εγκληματικότητα και η παραβατικότητα. Αυτό το μέτρο αφορά κυρίως την κοινή αστυνόμευση από την Ελληνική Αστυνομία, ωστόσο σίγουρα θα ωφελήσει και την αποστολή της δημοτικής.
6. Πρόστιμα. Τέλος, τα πρόστιμα πρέπει να επιβάλλονται με συνέπεια και αυστηρότητα για όλες τις παραβάσεις: όχι μόνο για στάθμευση, αλλά και για αφίσες, παράνομη απόθεση απορριμάτων, ηχορύπανση και πόσα ακόμα που ταλαιπωρούν τους πολίτες στην καθημερινότητά τους.
Οι συγγραφείς Δημήτρης Ζαχαρέγκας, Μερσίνη Παπαδοπούλου και Γιάννης Καραμήτσιος είναι μέλη του σωματείου «Θεσσαλονίκη 21ος αιώνας»
MEDIA